Aslına bakarsanız Sorun Sadece İstanbul degil guney Marmara sorunudur. 1999 depreminden sonra her an beklenen opsiyonlu Kuzey Anadolu fay hattının Marmara denizine dogru ilerleyen kısmının ortaya çıkaracağı catırtıyı her aklı selim bilim insanı her platforma dile getiriyor..Üstüne üstlük 99 depreminden sonra kaçak olup ta bilancoya eklenen 390 bin civarında imar barısıyla rizikolu yapı daha sepete eklenmiştir.
İstanbul,sadece Türkiye nin degil dogal yapısı, tarihsel dokusu kıtaların buluştuğu nokta olarak dünyanın gözdesidir..Bireysel bir yatırımcıya iktisatçılar öncelikle neyi salık verirler ?Ne kadar güçlü sermaye yapısına sahip olursan ol” yumurtaların tamamini bir sepete koymayacaksin “.Neden?Sepet düşerse, harp olur ,darp olur ,yanarsa yumurtaların tamamının yok olma ihtimalini ortadan kaldırarak sıfıra yada sıfırın altına düşmeden, kaldığın yerden,kendine bir.sans daha.vermen icin uyguladigin önleyici tedbirdir.. İstanbul un dahil olduğu Güney Marmara bölgesini İzmir e kadar indirdiginizde %30 a yakın bir nufus yoğunluğunun yaşadığını görürsünüz.. Ekonomik rakamlara baktığınızda;
2021 yılı içerisinde,İstanbul 90 milyar dolar, Kocaeli 17 milyar dolar,Bursa 15 milyar dolar ,Sakarya 6 milyar dolarla Türkiye nin %50 ye yakin ihracaatıni yapmıştır.. Bunun dışında üretim yeri Anadolu nun herhangi bir şehrin de olsa da Şirketlerin yönetim üssü,borsa,finans.merkezi ,ulaşım sahaları ile İstanbul tek başına bir ulke organizasyonuna eşdeğerdir.. Böyle bir devasa yapıyı göz göre göre nasıl kurban vereceğiz.?
13 milyon İnsanın yaşadığı ve tarihsel olarak Dulkadirogullari Beyligi ne kadar dayanan bolge insani 7.7. Ve 7.6 lik depremle 6.2.2023 tarihinde korkunç bir tablo ile karşı karşıya kaldı Ve tüm Türkiye yi yasa boğdu.Gözlerimiz yaşlı kanal kanal dolaştık yardımlarda bulunmaya çalıştık.. Gücü yeten olay yerine kosa kosa gitti
Gidemeyenler dualarini gonderdi..Gucune göre nakdi ve ayni yardımlar yapti.. Ama hiç bir şekilde Yiten canlarımızı para ile geri getiremeyeceğiz ..Yetismis insan gucunu de kaybettik..Ekonomik olarak da yeniden imar icin lazım gelen 80 milyar dolar diye söyleniyor.. Böyle bir imar iyileştirmenin yüksek maliyetlerinde, İstanbul da ilave imar uygulamalarını ve iyileştirmelerini beklemek safdillik olur.. Yatırım maliyeti getirmeden, bir kısım ufak dokunuşlara bahsedilen bolgelerin tahliyesi sağlanabilir.. Ekonomik ve vergisel dokunuşlar uretim üslerinin bozkirlara taşınması sonucunu dogururken beraberinde nufus hareketini de getirecektir. Türkiye nin dört tarafına dağılmış organize baglantili uretim tesisleri yumurtaları ayrı sepete koyma operasyonu olacaktır..
-Bir anda yok olma serkesligine karşı durusdur..
-İçindeyken iyileştirme yerine, rantı düşürülmüş taşınmazlara daha kolay müdahale imkanı verecektir.
-Imar transferi yasal duzenlemesi ile yeni imar uygulamalari bir disiplin altına alınacaktır..
-imar barışı ile girisilen günah ortaklığı ortadan kaldırılacaktır..
Önceden fabrikalar taşınması için gerekli yasal tedbirlerin alınması gerekir;
-BB vergisi ile %80lere ulaşan maliyet girdisi oluşturacaksın(Madem malın rantı sana ait yarin fabrikayı şehrin akışına göre avm ve otel yapacaksin o zaman devlet olarak ben onelemimi aliyorum rant yine senin olsun )
-Fabrikasını Bozkıra tasıyanlara ücretsiz bina dahil arsa üretim kampüsü icin tahsis ediyorum(zarari ödemek onlemekden daha pahali,depreme de çözüm)
-Vergi istisma ve muafiyetleri kademeli olarak maliyet azaltacak.sekilde kullanacaksın (lojistik maliyetlerini bi şekilde telafi ediyorum)..
OLAY TEK BASİNA BIR ekonomik hareket değildir.. Depremle birlikte şişen gayrimenkul ve ilgili gelirleri, hukuki uyuşmazlıklar, 5800 km 2 ye sıkışmış İstanbul u rahatlatmak olacaktır.. %30 DEMOGRAFIK YIGILMANIN DA TAHLİYESİ VE UYGUN DAGILIMIDIR
3C HUKUK olarak önerimizdir..Tüm bunlara rağmen
800 bin km2 toprak parçasında fay hattından öte ev yapamıyor sehirler kuramıyorsan ..
Sendeki özür ,sadece zihinle açıklanamaz.
Türksüzlestirme nin ve fakirleştirmenin ayrı bir projeksiyonu var denir..
Torun Halili
