8 Ağustos 2017 günü, Şavşat-Satlel Kalesi kazı ekibinin başı Y.Doçent Doktor Osman Aytekin’in nazik kahvaltı davetine icabet ederek Şavşat Basınının temsilcileriyle birlikte kazı alanına, Satlel kalesine gittik.
Kahvaltı sofrasında başlayan, ilçemizin mazisiyle ilgili aydınlanma sohbetimiz, daha sonra kale içinde değerli hocamızın eşliğinde sürdü.
Kaleye en yakın köyün çocuğu olarak çocukluk ve ilk gençlik dönemimde bu kaleye çok sık çıkar, hatta tehlikelere aldırmadan burçlarına tırmanırdık.
O yıllarda kalenin ortasındaki açıklık alan taşlar, ağaçlar, çalılar ve hoyrat otlarla kaplı olurdu.
Daha sonra kazı sürecinde de iki kez buraya uğrama, değişimi gözlemleme fırsatım olmuştu.
Sayın Aytekin’in ifadeleriyle,11 yıl önce başlayan kazı çalışmasının 2017 eylül ayı içinde bitmesi öngörülmekte.
Ardından kalenin restorasyon çalışmalarına başlanacak. Restorasyon başka bir ekibin işi.
Buradaki ekibin bir sonraki adımı, bölgede ciddi bir dinsel turizm potansiyeli oluşturacağından emin olunan Cevizli (Tibet) katedralinde yapılacak kazı ile gerek ana binanın gerekse eklentilerinin açığa çıkarılması olacak. Orası için de bir restorasyon öngörülmekte.
Kale içindeki değişimi, ortaya çıkarılan yapıları, eklentileri, ayrıntıları gördükçe hem gurur duydum hem de üzüldüm. İlçemizin yetiştirdiği önemli değerlerden Osman Aytekin Bey ve fedakar ekibinin çalışmaları, bizi gururlandırdı. Böyle bir değeri yıllardır definecilerin yağmacıların tahribatlarına terk ettiğimiz, hak ettiği değeri vermediğimiz için hem üzüldüm hem de utandım.
Üzerindeki kalın toprak örtüsü özenle kaldırılarak kalenin yaklaşık 1000 yıllık mazisi bütün görkemiyle ortaya çıkarılmış. Odalar, salonlar, kilerler, sarnıçlar, hamam, küçük şapel, depolama odaları, ecza odası ve ilaç dolapları. İrili ufaklı saklama fıçıları ortaya çıkarılmış. Planları çizilmiş, bilgi levhalarına ziyaretçilerin bilgilenmeleri için gerekli açıklamalar yazılmış.
Kazılar sonucunda bölgenin yalnız tarihi aydınlatılmakla kalmamış, geçmişte buralarda yaşayan halkın sosyo-kültürel hayatıyla ilgili önemli verilere de ulaşılmış.
Hayli ayrıntılı bir kazı raporu hazır. Çok yakında kamuoyuyla ve bilimsel platformlarla paylaşılacak.
40 derece sıcakta, kızgın güneş altında çalışmalarını sürdüren ekibin görev anlayışı her türlü takdirin üzerindeydi. Ancak ortaya konan eser, onların tüm sıkıntılarını unutturacak kadar göz alıcıydı.
Gördüklerimizle mutlu olduk; ancak İlçemizde 4 mevsim yaşayanların ayrıca gurbetten yaz aylarında memleketlerine gelen hemşehrilerimizin bu görkemli esere ve burada yapılan çalışmalara gereken ilgiyi göstermediklerini öğrendiğimizde hayli üzüldük.
Değerli dostlar, eskiden çok zor çıkılan kaleye, ziyaretçilerin kolayca çıkabilecekleri ahşap merdivenler yapılmış. Yaklaşık 100 basamak tırmandıktan sonra kaleye çıkabilir ve yapılan çalışmaları görebilir, ilçemizin bu görkemli eseriyle siz de övünebilirsiniz.
Marifet iltifata tabidir derler. Sayın Osman Aytekin hocamız ve değerli ekibi, büyük bir marifet göstererek bu eseri kazandırmış bize.
Lütfen marifetlerine iltifat ederek emeklerini onurlandıralım.
SALİH ALTUN
