ABD Başkanı Donald Trump, “isyana teşvik” ile suçlandığı azil maddesinin kabul edilmesiyle Temsilciler Meclisinde azil istemiyle ikinci kez suçlanan ilk başkan olarak kayıtlara geçti.
6 Ocak’taki Kongre baskınının ardından ABD’nin başkenti Washington’daki siyasi artçı şoklar devam ediyor.
Kongredeki Demokratlar, Kongre baskınından sorumlu tuttukları Trump’ın yargılanmasına yönelik dün önemli bir adım attı ve azil maddesini Temsilciler Meclisi Genel Kurulunda oylamaya sundu.
Görev süresinin sona ermesine bir hafta kala Trump’ın “isyana teşvik” ile suçlandığı azil maddesi, 197 “hayır” oyuna karşılık 232 “evet” oyu ile kabul edildi. Söz konusu azil maddesine 10 Cumhuriyetçi vekilin de “evet” oyu vermesi dikkat çekti.
Böylece ABD’nin 45. Başkanı Trump, ülke tarihinde “görevden alınması istemiyle iki kez suçlanan ilk başkan” olarak tarihe geçti.
Bundan sonra ne olacak?
Trump’ın “isyana teşvik” ile suçlandığı azil maddesinin bundan sonraki adresi ABD Senatosu olacak.
20 Ocak’tan sonraki bir tarihte bir araya gelmesi beklenen Senatodaki yargılama sonucunda Trump’ın suçlu olup olmadığına karar verilecek.
Trump’ın suçlu bulunabilmesi için 100 sandalyeli Senatonun en az 3’te 2’sinin, yani 67 senatörün, bu yönde oy kullanması gerekiyor.
Eğer Trump aleyhinde bu yönde bir karar çıkarsa, ABD tarihinde ilk kez bir başkan azil sürecinde suçlu bulunup görevinden alınmış olacak.
Senatodaki Demokratlar, söz konusu azil oylamasında Trump suçlu bulunursa, onun bir daha herhangi bir resmi göreve gelmesini engellemek için ayrı bir oylama daha yapmayı planlıyor.
Bu ikinci oylamada ise salt çoğunluğun oyları, Trump’ın 2024 başkan adaylığının önünün tamamen kapatmaya yetiyor.
ABD’de azil süreci nasıl işliyor?
ABD Anayasası, bir devlet yetkilisinin azline ilişkin süreci Temsilciler Meclisi ile Senato arasında paylaştırıyor.
Buna göre Temsilciler Meclisi, örneğin, başkanın görevini kötüye kullandığına ve görevinden alınması gerektiğine ilişkin bir kanaate ulaşırsa bir nevi “savcılık” görevi görüp, başkana karşı azil dosyasını hazırlıyor.
Başkana yöneltilen suçlamaları içeren azil maddeleri Temsilciler Meclisi Genel Kurulunda salt çoğunluğun oyunu alırsa kabul ediliyor ve azil maddeleri Senatoya gönderiliyor.
Anayasaya göre başkanın yargılamasının yapıldığı ve suçlu olup olmadığına karar verilen merci ise Senato.
Azil yargılaması için bir mahkemeye dönüşen Senatoya, Yüksek Mahkeme başyargıcı başkanlık ediyor. Temsilciler Meclisinden gelen seçilmiş vekiller başkan aleyhinde iddialarını dile getiriyor. Başkanın mensubu olduğu partiden isimler, avukatları ve hatta başkanın kendisi Senatodaki bu oturumlarda savunmalarını yapabiliyor.
Görüşmelerin ardından yapılan oylamada başkanın suçlu bulunabilmesi için 100 sandalyeli Senatonun en az 3’te 2’sinin, yani 67 senatörün, bu yönde oy kullanması gerekiyor. Eğer bu yönde oy kullanılırsa başkan suçlu bulunmuş ve görevinden azledilmiş oluyor.
ABD tarihinde bugüne kadar 3 başkan azil süreciyle karşı karşıya kaldı ancak suçlu bulunup görevinden alınan hiçbir isim bulunmuyor.
Temsilciler Meclisinde azil istemiyle suçlanan isimler, 1868’de Andrew Johnson, 1998’de Bill Clinton ve 2019’da Trump şeklinde sıralanıyor. Dönemin ABD Başkanı Richard Nixon da hakkındaki azil soruşturması başlatıldığı süreçte henüz oylamalar yapılmadan 1974’te görevinden istifa etmişti.
ABD Başkanı Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile yaptığı bir telefon görüşmesi dolayısıyla Aralık 2019’da Temsilciler Meclisinde ilk kez suçlanmış, Şubat 2020’de Senatodaki oturumda ise aklanmıştı
