ÖZET: Davalının sahibi olduğu iş merkezinin aidatlarını para makbuzuyla toplayan davacı ile
davalı arasında İş Kanunu kapsamı nda hizmet sözleşmesi ilişkisi bulun duğu kabul edilmelidir. Zira somut olayda ‘’bağımlılık’’ unsuru gerçek-
leşmiş olup ücretin kim tarafından ödendiğinin ve sigortalı çalışmanın önemi yoktur.Y. 9. HD. E. 2016/18122 K. 2016/18067 T. 18.10.2016
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacının, davalının maliki olduğu …. adresindeki Ko-
nak İş Merkezi’nde kapıcı işçi olarak 2005 yılı Nisan ayında işe başladı-
ğını, davacının tadilat, temizlik, çöplerin alınması ve iş merkeziyle ilgili her türlü tadilat işlerinde görevli olarak çalıştığını, davalıya ait olan iş
merkezinde davacının talimatlar gereğince kiracılardan aidat topladı ğını, maaşını toplamış olduğu aidat lardan aldığını, ilgili makbuzlarda da görüleceği üzere davacının sürekli, kesintisiz olarak davalıya ait iş merke zinde görevli, kapıcı olarak çalıştığını, davacının günlük 12 saatten haftada 60 saat çalışmış olmasına rağmen fazla mesai ücretini almadığını, dava lının kendisine ait olan … İş Merke zi’ni başkasına sattığını, davacının işyerinin satılmış olması nedeniyle işten çıkarıldığını ileri sürerek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazlamesai ve yıllık izin ücreti alacaklarının dava lıdan tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davanın yetki ve zaman aşımı yönünden reddi gerektiğini,
davacının dava dilekçesinde belirttiği gibi davalının adresinin …. olduğunu, davaya husumet itirazlarının oldu ğunu, davacı ile davalı arasında
imzalanmış bir iş akdi olmadığını, davalı tarafından davacıya verilen bir
iş, emir, talimat vs. bulunmadığını, binada apartman yönetimi-yönetici
olmadığını, 5 kiracının olduğunu, belli bir yönetim olmadığı için işletme
defteri ya da karar defteri bulunmadı ğını, davacının kapıcı olarak istihdam edilme olasılığının olmadığını, dava lının da fiilen ilgili taşınmazda oturmadığını, davacının yaptığı işle rin taşınmazdaki kiracılara yardımcı
olmak olduğunu, kiracıların şahsi işlerini yapması konusunda bir anlaş-
ma var ise davacının davasını kira cılara yönlendirmesi gerektiğini,dava-
cının davalının maliki olduğu taşın- mazın önünde uzun zamandır simitçi-
lik yaptığını tespit ettiklerini, davacı iddialarının gerçeği yansıtmadığını
savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece taraflar arasındaki ilişkide “hukuki-kişisel-ekonomik” ba-
ğımlılık bulunmadığı, davacının 4857 Sayılı İş Kanunu kapsamında işçi şifatını taşımadığı gerekçesiyle görev sizlik kararı verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Uyuşmazlık taraflar arasında iş iliş kisi bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 1. fıkrasına göre, iş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi diğer tarafın (işveren) da ücret ödeme yi üstlenmesinden oluşansözleşmedir. Ücret, iş görme ve bağımlılık iş sözleşmesinin belirleyici öğeleridir. Fesihten sonra yürürlüğe giren
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 393. maddesinde hizmet sözleşme-
si “işçinin işverene bağımlı olarak belirli veya belirli olmayan süreyle iş
görmeyi ve işverenin de ona zamana veya yapılan işe göre ücret ödemeyi
üstlendiği sözleşme” olarak tanımlan mış ve İş Kanunu’ndan farklı olarak
iş görme ve ücret unsurunun alt unsurları vurgulanarak açıklanmıştır.
İş sözleşmesini belirleyen ölçüt hukuki-kişisel bağımlılıktır. Gerçek
anlamda hukuki bağımlılık işçinin işin yürütümüne ve işyerindeki tali-
matlara uyma yükümlülüğünü içerir. İş sözleşmesinde bağımlılık Unsuru nun içeriğini işverenin talimatlarına göre hareket etmek ve iş sürecinin
ve sonuçlarının işveren tarafından denetlenmesi oluşturmaktadır. Bağımlılık iş sözleşmesini karakterize eden unsur olup, genel anlamıyla bağımlılık, hukuki bağımlılık olarak anlaşılmakta olup, işçinin belirli veya belirsiz bir süre için işverenin talimatına göre ve onun denetimine bağlı olarak çalışmasını ifade eder.
İş sözleşmesinde bağımlılık Unsuru nun içeriğini; işverenin talimatlarına göre hareket etmek ve iş sürecinin ve sonuçlarının işveren tarafından
denetlenmesi oluşturmaktadır.Somut uyuşmazlıkta, davacının, davalı işve renliğe bağımlı olarak çalışmadığı, davacı ile davalı arasında iş ilişkisi bulunmadığı gerekçesiyle mah kemenin görevsizliğine karar verilmiş ise de, taraf tanık beyanlarından ve mahkemenin kabulünden davacının davalının sahibi olduğu iş merkezinin aidatlarını para makbuzları karşı lığında topladığı sabittir.
Ayrıca iş merkezinin asansör bakım formlarında da davacının imzası bu-
lunduğu görülmektedir. Burada ücretin şekli, kim tarafından ödendiği
ile başka işyerinde sigortalı çalışma nın önemi yoktur. Bağımlılık unsuru
gerçekleşmiş olup, iş ilişkisi vardır. Bu nedenle davacının tazminat ve
alacaklara esas çalışma süresi somut olarak belirlenmeli, deliller toplanmalı ve sonucuna göre karar verilmelidir. Yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepden BOZULMASINA, pe-
şin alınan temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 18/10/2016
gününde oybirliğiyle karar verildi.
