6 Şubat 2023 tarihinde Deprem Bölgesinde ard arda yaşanan sarsıntılar, eksiklikler deprem sonrası yapılanlar yapılamayanlar hepimizi sarstı derinden etkiledi.. Tv kanallarını seyrederken gözlerimizden yaşlar boşaldı. Neden? Eksik yönetim, yanlış yönetim halleri insanlık tarihince ortaya cıkan acıklı haller bölgede hep tepeye doğru yerleşimi tetikledi. Ne zamana kadar? Rantın insan hayatından daha önem arz ettiği günümüze kadar..
1-Sayın Taciser Hanım siz bölgeye ilk ulaşan ekiplerdesiniz.Bölgeyi gördünüz acılara tanıklık ettiniz.
Deprem konusunu muhalefet ve iktidar açısından değerlendirir misiniz?
Şişli İyi parti ilçe teşkilatı olarak Mevcut deprem sürecinde, deprem bölgesindeki yerleşim ve imar açıkları nedeni ile öncelikle 20 yıldır iktidarda olan bir yönetimin hukuki ve cezai sorumluluğu olduğunu düşünüyorum. İmar affı adı altında devreye sokulan ancak devlet kasasına para koymayı hedefleyen yöntem nedeni ile ne yazık ki sağlam olmayan binalara imar izni çıkmış ve bu nedenle de bugün on binlerce kusursuz vatandaşımız vefat etmiştir. Deprem sonrası muhalefet partilerinin sahada gerçekleştirdiği çalışmalar, yardımlar, kurulan sahra hastaneleri vs oradaki mağdur halk için bir nebze ışık olabilmiştir.
2-Peki Türkiye nin gıda depolarındam olan Amik ovasına bir zamanlar hayat veren Amik gölünün kurutulmasının ve tarım arazilerinin insaata acilmasinin depreme ait zarar.boyutunu sizce genişletmis midir?
-Tüm deprem bilimciler, yerleşim yerlerinin suya, göle vs yakın olması halinde riskin çok büyük olduğu konusunda hem fikirdirler. Bu, zeminin oynak olmasına yol açan ve önlenemeyen riski devreye sokan bir unsurdur. Tarihte o bölgede 8 kez çok büyük depremler olduğu bilinmekte iken, sulak araziye veya kurutulan tarım bölgesine göz göre göre yerleşim kurmak, bilerek ve öngörerek insanların ölümüne yol açmak demektir.
3-Deprem sonrası yardım faaliyetlerini n organizasyonu ve 3 gün gecikmeli ulaştığı hakkinda bir kısım haberler var..Konu ile ilgili sizin değerlendirmeniz nasil?
Öncelikle deprem, tahayyül edilemeyecek kadar büyük bir yüzölçümünü kapsamaktadır. Dünyanın en sistemli ve yeterli devletinin bile yetersi kalacağı bir düzeydedir. Ancak tüm bunlara rağmen sorunun sitem eksikliği ve yönetim zaafiyetinden kaynaklandığı bizzat deprem bölgesinde gerçekleştirdğimi zseyahat ve gözlemlerden ortaya çıkmaktadır. Bizzat halkın ağzından dinlediğimizde ilk 36 saat birçok yere yardım gitmediği ve aslında askerin de yardım için sahaya indirilmediği tesbit edilmiştir. Oysa ki ilk saatlerin yaşamsal önemi tartışılmaz bir gerçektir.
4-Cezai ve hukuki sorumluluklarin yerine gelmesi için genel düzenlemeler yapılabilir mi?
Bu hususlar kanunlarda zaten yeterinde açıktır yani düzenleme eksikliği söz konusu değildir. Tek sorun, uygulamadır. A dan Z e bu duruma yol açan , sadece müteahhit değil, kamudaki tüm sorumluluların ve bunda dahli olan iktidarın da hukuki ve ceazi sorumluluklarına başvurulabilir, yasal zemin buna elverişlidir, yeter ki adli sistemde buna imkan tanınsın.
5-Yardım konusunda bölgesel farklı uygulamalar yapıldı gibi haberler çıktı. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Gözlemlerim fazlaca yardım gittiğine dairdir. Çünkü Türk halkının yardımsever kişilik özelliği oraya oluk oluk yardım akmasını da sağlamıştır Ancak en büyük problem, yardımların doğru yerlere ve doğru zamanda iletilmemesidir. Orada yer alan çeşitli stk lar, kuruluşlar, barolar vs sayesinde böle halkı bu hususta destek alabilmiştir. Ve ne yazık ki iktidar bölgede değildir.
6-Tarihsel süreçte bir çok yok edici deprem bu bölgede yasanmis buna ragmen ovayalara dogru yayilisin mantıksal bir açıklaması var mı
Hiçbirinin mantıksal açıklaması olamaz. Tamamen öngörüsüzlük ve rant dürtüsüdür
7-Demografik yapinin degisimi ve goc dalgası hakkinda ne düşünüyorsunuz?
Zorlu bir süreç bekliyorum. Göç, oradaki istihdam problemi, kiraların artması, kültürlerin entegre olmak zorunda kalması süreç içerisinde üzerinde çalışılması gereken ve yollar boyunca özen gösterilemesi gereken bir husustur.
8-universitelerin acik ogretim düzenine geçmesi dogru bir karar mi?
Kesinlikle doğru ve yerinde olmayan bir karardır. Amacın eğitim ve bilgiden uzaklaştırmak olduğunu düşünüyorum. Bölge haricindeki üniversitelerin online eğitime geçmesi anlaşılmaz ve kabul edilebilir değildir.
9-Risk Yonetimi hakkinda hukumet sizce ne durumda
Sınıfta kalmıştır…..
10-konteynir kentleri in gecici olmasını yerinde karar yoksa deprem olasılığı ile beraber sürekliliği mi dogru karar olur?
Sürekli olması gereken, deprem riskinin az olduğu yerlerde yeni ve az katlı yapılaşmayı sağlamaktır. Konteynr ile bir yaşam sürülemez. Oradaki insanların derhal yeni bir kentleşme bölgesine aktarılması gerekmektedir.
11-Normallesme mümkün mudür?Ekonomik maliyetlerin toplumun diğer kesimlere yansıması nasil olacaktır?Secim ertelenir mi?
Normalleşme elbette ki mümkündür. Ancak düşündüğümüzden çok daha fazla zaman alacaktır. Ekonomik, sosyal, psikolojik yaraların sarılması ve iyileşme dönemi onlarca yılı alabilir. Seçimin erteleneceğini düüşünmüyorum
NURTEN ŞENGEZER – İstanbul
