17 AĞUSTOS 1999
Gecenin 4 ünde Balıkesir caddelerinde 2 sarhoş avukat araçla gezerken, arabanın sarhoş olmayan şoförünün, altından arabayı alıp, kaldırımın yan duvarına bir güç çarptı. … Türbülansa giren uçakda allahı bulan ateist gibi biz de içkiyi o gündem sonra bıraktık..
Ne olduğunu anlamamıştık. Sarhoşluğun ötesinde bir aymazlık vardı. Elektrikler kesildi. Telefon çalışmıyordu.. Aracın radyosuna sarıldık.. Cızırtılar ve haber akışına bağlanan bir İstanbul lu İzmit li depremden bahsediyordu.. Arkadaşım ” AMK ğum “dediği şoföre boşa giden bir tokat salladı. .” Deprem istanbul da oluyor sen arabayı duvara tosluyorsun. Geri zekalı sarhoş olan biziz “dedi.. Herkes sokaklara dolmaya baslayınca olayın büyüklüğü gözümüzde canlanmaya başlamışdı..Haber akışı sağlandığında Sakarya Gölcük Yalova yerle bir olmuşdu.. Balıkesir, İstanbul gibi tüme yakın marmara bölgesinin vilayetleri sarsıntıyı hissetmiştik. Edremit körfez bölgesinde yazlıkçılar bile sabahlara kadar evlerine girememişti..
Ne oldu?Düzeldi mi?Deprem ülkesinde, sağanak deprem sarsıntıları arasında yaşamak zorunda olan sadece biz değildik. Bu coğrafya da Binlerce yıldır kaybolan uygarlıklar var.. Alüvyonlar altında kalan “yok krallıkları” var. Sende Almazsan tedbiri yok olmaya mahkumsun demektir..
Geçen Japon anlatıyor. “Biz kreşden itibaren cocuklarımıza deprem dersi veririz” diyor.. Nasıl korunacak? “Kaçmaması gerektiği hakkında bilinç oluştururuz” diyor.. “Ölenlerin çoğu kaçarken ölüme yakalanıyor..” diyor.
1-Bireysel karşılama, karşı durma ve sonunda kurtaranlara katkı sağlama seklınde ki bireysel savunma mekanizması var.. 40 saniye süren bir depremde asansör kullanamazsın.. Merdiven boşlukları üstüne çökecek kolonsuz yapılardır .. Merdiveni de kullanamazsın.. Geriye balkondan atlamak kalıyor.. Yada depremi durarak karşılamak. Karşıladığın yerde yiyecek su ikmali ve iletişim kolaylığı sağlayacak ve sonsuz gözüken saniyeleri değerlendirirsen hayattasın.. Usulune uygun yapılmış inşaatta bunlara da gerek yok.. .
2-Deprem bilinci gelişmemiş bir çocuk , inşaat ustası amelesi yada mühendisi olduğunda kolon olması gereken projedeki var olanı, ama fiiliyatta yok olan kolonsuzluğu görmezden gelir..Eksiltilmiş, inceden demiri farketmez. Kağıt, paçal doldurulmuş beton maliyetini düşürücü hırsızlıkları makul karşılar….Şayet o çocuk büyür Belediye Başkanı olursa fay üstü karaMaraş ı imar a açar. “Gelirsede ölüm allahdan” der.. Bu sebeple en iyi kanuni mevzuatı cıkarsanız bile insan kalitesi, deprem bilinci yönünden sıfırsa bina sadece deprem sarsıntısı ile değil yoldan geçen kamyon sarsıntısı ile de çökmeye mahkumdur.Hatta osurgan bir g*tün bile kurbanı olur
3-Milli Eğitim bakanlığı, sonradan değiştirilecek imam hatip e dönüştürülen okul tabelaları nı yenilemeden başka bir iş yapıyor mu?Haa.. Köy okullarını kapatmak da var.. Vergi bilinci, seçmen bilinci, deprem bilincine yönelik hayat bilgisi ders kitaplarınız var mı? Yoksa “Euzu besmele” ile “fatiha” ile karşılasın diye denetimsiz kurslara, yardımlara gelir kapısı diye bakan, kuran kurs öğreticilerini mi çözüm olarak düşinüyorsun?
4-Deprem baba ne diyor du”Deprem öldirmez, kalitesiz inşaat öldirürür”Kaçak yapılara getirilen imar barışı katliamın davetiye adıdır.. Siz kaçak yapılara değil sağlam binalara cevaz vereceksiniz..
5-İmar uygulamarını yaparken hem tarım işletmelerine zarar veren hem de tarımsal üretime darbe vuran imar nazım planı ve az viyadüklü doğa katili yol yapıcılarına ilişkin ne yaptınız?
6-Obruklar fay hareketlenmesinde katkı sağlıyorsa Yer altı su kaynaklarını bozan, çiftçiyi ek maliyetlere katlanmak zorunda bırakan susuzluğa çare için Fırat ın Nizip Karkamış bölgesinde bile düz ovada, 3 ülkeye can veren Fırat a kanal uygulaması yaptınız mı? İmar uygulamalarına alüvyon toplayıcı düz ovalarda engel düzenleyici kurallar koydunuz mu? Yatay kentleşme,hafif konutlara ilişkin cezbedici yönetmelikler çıkardınız mı?
İki avukatın sarhoşluğu kendinedr. Ama yöneticilerin güç sarhoşu olduğu ülkede zararı tüm ülke çeker
Deprrmlerde kaybettğimiz tüm canlarımızın ruhu şad olsun
Torun Halili
